DOĞAL DİL İŞLEME VE MORFOLOJİK ANALİZ

Merhaba Arkadaşlar,

Yapay Zekanın Önemli Konularından Biriside Hiç şüphe yok ki Doğal Dil İşlemedir.Doğal Dil işleme Bilgisayar İnsan Etkileşimini kuran önemli dallardan birisidir.

dogal-dil-isleme-nedir

Gelecekte ki şuan Japonya da denenmekte insanlar şuanda ki gibi klavye gibi girdi birimlerine ihtiyaç Duymadan bilgisayarla iletişim kurabilecek böylelikle kullanım performansı ve kullanıcı performansı maksimum seviyeye gelecektir.

Ayrıca Şairler ve yazarlar eskisi gibi yazdıkları eserlerin başında günlerce kontrol edip acaba nerelerde yanlışlık vardır diyede beklemiyeceklerdir çünkü Doğal dil işlemeyle birlikte dili oluşturan etmenler yapılar ve kurallar bilgisayara öğretilecek böylece girilen bir metindeki söz dizimsel veya şekilsel hataları bilgisayar düzeltebilecektir.Doğal Dil işlemenin çeşitli alanları bulunmaktır.

  1. Ses Bilimi (Fonetik)
  2. Biçimbilim (Morfolojik)
  3. Sözdizim (Sentaks)
  4. Anlambilim (Semantik)

Biz Bu çalışmamızda Türkçe Bir kelimenin Morfolojik Analizini yapacağız Yani Verilen bir kelimeyi köküne ve eklerine Ayırma.

Morfolojik Analiz

Türkçe kelimelerin morfolojik analizi derken akla ilk gelen kelimenin yapısının belirlenmesidir. Kelimeyi tümden incelediğimizde kelimenin kök ve eklerden meydana geldiği görülür. Aynı şekilde kök ve eklerde kendi içlerinde türlere ayrılmıştır.

Türkçe sondan eklemeli bir yapıya sahiptir yani kelimenin saf hali kök ve kökten itibaren gelenlerse ek olarak ifade edilir. Tabi köke eklenen her bir ek bir önceki yapıdan ve kökten kısmen farklı bir anlam türetir.

Örneğin:Evimizdekilerden i köküne ve eklerine ayırırsak

Ev+i+miz+de+ki+ler+den şeklinde olacaktır.

Morfolojik Analizde 2 kısımda incelenecektir.

  1. Verilen Kelimeyi köküne Ayırma–> Kök Analizi
  2. Kelimeyi eklere Ayırma–>Ek Analizi

1.Kök Analizi

Türkçe bir Kelimenin kökünü bulabilmek için öncellikle Kök veritabanına ihtiyacamız olacaktır bunun için kendinize herhangi bir kök veritabanı oluşturabilirsiniz.Daha sonra girilen Bir kelimenin kökünü bulabilmek için Sağdan veya soldan başlayarak Kök veritabanındaki Köklerle girilen kelimemiz karşılaştırılır.

Ardından kök bulunduktan sonra sıra eklerin analizine geçilir yalnız burada bir sorun meydana gelecektir oda şudur ki bulduğumuz kök kelimenin gerçek kökü olmayabilir mesela kelimemiz ağaçlarımızın olsun kelimenin gerçek kökü ağaç olmasına rağmen örneğin veritabanımızda ağaç kökü olmasın veya ağaç kökü örneğin  ağ kökünden sonra gelirse program ağ kökünü gerçek gibi kabul edebilir.

İşte bu sırada Ek Analizi devreye girecek çünkü Türkçe bir kelimenin her bir kökün türüne göre ekler aynı zamanda da eklerinde çeşitlerine ve yapılarına bağlı olarak ardından bir ek zinciri oluşacaktır böylece kök analizi yaparken ek analizinide paralel olarak yürüteceğimizden bir sonraki adımda gerçek kök bulunmuş olacaktır.

2.Ek Analizi

Türkçe Kelimelerde Her bir kökten sonra gelebilecek ek kümeleri bellidir.Türkçede sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte yaklaşık olarak 145 ek bulunmaktadır.İşte Türkçedeki ekler Aşağıdaki linktedir.

http://rapidshare.com/files/441294961/mehmet_salih_deveci.rar

 

Ayrıca Türkçede Herbir Ek’in Ardından Belirli bir ek kümesi ancak gelebilir.Şimdi Ben Herbir eki Dosya da bir satıra denk düşürüp o satırı da bir indis olarak ele aldım böylelikle her satırın bir numarası oluştu ardından her bir ek için bir zincir kullandım.

Örneğin:

123 80 10 20 12 0 12 45 87 23

76 43 23 24 89 90 56 67 54 32

21 15 89 57 35 89 98 46 88 12

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

45 34 12 87 98 114 134 99 34

12 15 17 85 81 64 12 32 11 10

Yukarıda örnek olarak verilen her bir zincir dosyada kendisine karşı düşen ek e ait bir zincirdir.Zincirde ki her bir numara ek dosyasında kullanılan eklerin dosyadaki indis numarasıdır.Örneğin zincirin ilk satırında ki ilk numara olan 123 ek dosyasında 123.indise karşı düşen ektir.

 

Oracle Exadata SQL Server Goldengate Weblogic EBS ve Linux konusunda aşağıdaki konularda 7×24 Uzman Danışmanlara yada Eğitimlere mi
İhtiyacınız var [email protected] adresine mail atarak Bizimle iletişime geçebilirsiniz.

– Oracle Veritabanı Danışmanlığı
– Oracle Veritabanı Bakım ve Destek
– Exadata Danışmanlığı
– Exadata Bakım ve Destek
– SQL Server Veritabanı Danışmanlığı
– SQL Server Veritabanı Bakım ve Destek
– Goldengate Danışmanlığı
– Goldengate Bakım ve Destek
– Linux Danışmanlığı
– Linux Bakım ve Destek
– Oracle EBS Danışmanlığı
– Oracle EBS Bakım ve Destek
– Weblogic Danışmanlığı
– Weblogic Bakım ve Destek
– Oracle Veritabanı Eğitimleri
– Oracle VM Server Danışmanlığı
– Oracle VM Server Bakım ve Destek
– Oracle EPPM Danışmanlığı
– Oracle EPPM Bakım ve Destek
– Oracle Primavera Danışmanlığı
– Oracle Primavera Bakım ve Destek
– Oracle Eğitimleri
– SQL Server Eğitimleri
– Goldengate Eğitimleri
– Exadata Eğitimleri
– Linux Eğitimleri
– Oracle EBS Eğitimleri
– Oracle VM Server Eğitimleri
– Weblogic Eğitimleri
– Oracle EPPM Eğitimleri
– Oracle Primavera Eğitimleri

About Mehmet Salih Deveci

I am Founder of SysDBASoft IT and IT Tutorial and Certified Expert about Oracle & SQL Server database, Goldengate, Exadata Machine, Oracle Database Appliance administrator with 10+years experience.I have OCA, OCP, OCE RAC Expert Certificates I have worked 100+ Banking, Insurance, Finance, Telco and etc. clients as a Consultant, Insource or Outsource.I have done 200+ Operations in this clients such as Exadata Installation & PoC & Migration & Upgrade, Oracle & SQL Server Database Upgrade, Oracle RAC Installation, SQL Server AlwaysOn Installation, Database Migration, Disaster Recovery, Backup Restore, Performance Tuning, Periodic Healthchecks.I have done 2000+ Table replication with Goldengate or SQL Server Replication tool for DWH Databases in many clients.If you need Oracle DBA, SQL Server DBA, APPS DBA,  Exadata, Goldengate, EBS Consultancy and Training you can send my email adress [email protected].-                                                                                                                                                                                                                                                 -Oracle DBA, SQL Server DBA, APPS DBA,  Exadata, Goldengate, EBS ve linux Danışmanlık ve Eğitim için  [email protected] a mail atabilirsiniz.

7 comments

  1. çalışmaya ulaşabilmem mümkün mü, algoritma ve kaynak anlamında çok işime yarayacak, iyi akşamlar

    mail : [email protected]

  2. Derya Dilhun Hacıkulaoğlu

    Merhaba,
    Bazı ürünlerimize gelişmiş Türkçe linguistik destek eklemek için böyle bir yazılıma ihtiyacımız var. Bu konuda sizinle iletişim kurmak isterim.

  3. merhaba bizim okulda birprojemiz var bu projede sesi sayısal bir veriye çevirmeye çalışıyoruz ama internettte kaynak bulamadık acaba yardımcı olabilir misiniz?Bunu nasıl yapabiliriz?

    • BİLGİSAYAR MÜHENDİSİ

      Dostum bunun için aslında çokça kaynak var ama demek ki sen ingilizce araştırmıyon… Eğer borland builderda yazılmış C++ kodları lazımsa sana gönderebilirim… C# la gerçeklenmesi felanda C#nedir.com da var ordan bakabilirsin…!! Sesi sayısala çevirmek çok zor değil sadece gelen bufferda ki bilgileri örnekleyip quantalayacaksın ordan sayısal verileri elde ediceksin…

  4. Sayın bilgisayar Mühendisi;
    vermiş olduğunuz linkin içerisindeki dosyalara ulaşmam hayati önem taşımaktadır. Linki yenilemenizi veya linkte belirttiğiniz dosyayı yahut söz ettiğiniz ek zincir kombinasyonlarını bana iletmenizi sizden rica ederim.
    e – posta : [email protected]
    Şimdiden teşekkür eder çalışmalarınız da başarılarınız devamını canı gönülden dilerim.
    İyi günler…

  5. Mehmet bey merhaba,
    Eklerin bulunduğu dosyanın linki kırık. Linki güncellemeniz ya da mail göndermeniz mümkün mü acaba?

    Teşekkürler.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *