ORTAM DEĞİŞKENLERİ(ÇEVRE DEĞİŞKENLERİ)

Bu konuyu anlamak için ilk önce komutumuzu kullanılım sonra ne anlatmak istediğine bakalım. Kullanacağımız komut echo$PATH komutudur.

                                  root@tayfun:-#echo $PATH

                                  /usr/local/sbin:/usr/local/bin:/usr/sbin:/usr/bin:/sbin:/bin

                                  root@tayfun:-#_

Komut çıktısı bize ne anlatmakdadır?Demek istediği şudur:Konsoldan girilen bir komutu çalıştırmam için sırasıyla bazı dizinlere bakmak gerek. Eğer verilen komutun çalıştırılabilir dosyası bu dizinlerin altındaysa çalıştırırım. Yani yola (PATH) ekliyse çalıştırım, yoksa çalıştırmam. Yukarıda görülen ve biribiriyle : işaretiyle ayrılmış ifadelerin oluşturduğu yapıya yol (PATH) ortam değişkeni denir.

Herhangi bir anda çalışma ortamınız için ortam değişkenlerini görmek için printenv ya da env komutu kullanabiliriz.

                                    root@tayfun:-# env

                                    XDG_VTNR=7

                                    SSH_AGENT_PID=922

                                    XDG_SESSION_ID=1

                                    GPG_AGENT_INFO=/run/usr/0/keyring/gpq:0:1

                                    TERM=xterm

                                    SHELL=/bin/bash

                                    XDG_MENU_PREFIX=gnome-

                                    VTE_VERSION=3801

                                    GJS_DEBUG_OUTPUT=stderr

                                    WINDOWID=1642111

                                    GJS_DEBUG_TOPICS=JS ERROR;JS LOG

                                    USER=root

Şimdi  komut çıktısında da görülen ortam/ çevre ya da kabuk değişkenleri ne ifade ediyor bakalım:

PATH:Bir komut verildiğinde komut programını oluşturan dosyanın aranacağı dizindir.

HOME:Kullanıcının  kişisel dizinin (ev dizini) adını içeren değişken.

TERM:Grafik ekran görüntülerinin gönderileceği X sunucusu ile ilgili değişken.

SHELL:O anda çalışmakta olan kabuk programının adı ve yeri.

Örneğin bir programın konsoldan verdiğimiz bir kmutla direk çalışmasını istiyoruz. Yani programın olduğu dizin altına gidip çalıştırılmak yerine yola (PATH)ekleyip , programla ilgili komutu kullandığımızda bu sayede direk çalışmasını istiyorsunuz. Bunun için programınızın olduğu dizini yola eklemeniz gerekir. Eğer programınız /usr/local/prog dizinindeyse şu komutu vererek yola ekleyebilirsiniz:

                                PATH=$PATH:/usr/local/prog

Ortam değişkenin adını echo$DEĞİŞKENİN_ADI komutuyla öğrenebiliriz dedik. Fakat diyelim ki bir ortam değişkeninin değerinide değiştirmek istiyoruz diyelim. Bunun yapmak için şu komut kalıbını kullanırız:

                               exportDEĞİŞKENİN_ADI=değeri

Bu değişikliğin sistemde kalıcı olmaını istiyorsanız .bashrc dosyasına bu ifadeyi eklemeniz gerekir. Çünkü sistem açılırken bu dosyayı okuyarak dosyada yer alan değerlere göre açılacaktır.