Herkese merhabalar bu yazımızda değişen ve sürekli ilerleyen günümüz teknolojisinin yeni yapısı Blockchain Teknolojisi’ni ele alacağız. İlk olarak Blockchain’i anlayabilmek için nereden geldiğini bilmek gerek.
- 2008 yılında bir grup ya da bir kişi olduğu bilinmeyen Satoshi Nakamoto adı altında Bitcoin: A Peer –to- Peer Electronic Cash System adlı bir makale yayınlandı. Makale de Blockchain ve Bitcoin kavramları açık ve net bir şekilde halka anlatıldı.
- Makaleye göre Bitcoin kısaltması BTC olan dijital para birimidir. Hiçbir merkez bankası, remi kuruş ile ilişiği bulunmamaktadır ve tam bu noktada Blockchain Teknolojisi devreye girmektedir.
- Blockchain adından da anlaşılacağı üzere blok zinciridir ve yapılan tüm işlemlerin halka açık defteri; dağıtık bir veritabanıdır. Bitcoin hesabına sahip olduğunuz takdirde otomatik olarak bu ağa dahil olursunuz ve blockchain zincirini de görme hakkına sahip olursunuz. Aynı anda sayısız bilgisayarda bulunan verilere ulaşabilirsiniz.
Decentralization
Hayatımızda birçok noktada istemci-sunucu modeli kullanılıyor. Örnek vermek gerekirse birine para göndermek istediğimizde bankaya bağımlıyız yani üçüncü bir kişi söz konusudur.
Blockchain teknolojisinin decentralization özelliği ise üçüncü kişileri tamamen ortadan kaldırır. Bir kurum, bir kuruluşa ya da bir kişiye bağlı olmaksızın işlemler gerçekleştirilebilir.
Bir kişiye para göndermek istediğiniz de bu işlemi online olarak onayladığınız takdirde para(bitcoin) karşı tarafa transfer edilebilir.
Transparency
Blockchain de en çok tartışılan özellik transparency özelliğidir. Özellik ‘’Gerçekten şeffaf mı?’’ sorusunu beraberinde getirir.
Dağıtık veritabanı ağına dahil olduğunuz takdirde bu ağ size dijital imzanız olmasını sağlayan iki key verir; public key ve private key. Public key halka açık isimken private key kişiye özeldir ve kimseyle paylaşılmamalıdır. İki key kullanılarak yapılmak istenilen işlemler imzalanır, gerçekleştirilir ve dağıtık veri tabanında herkes bu işlemi görebilir.
Tartışılan noktada ise bu keylerin aslında size dair bilgi içerse bile siz olduğunuzu yansıtmamasıdır.
Public ve private key SHA-256 algoritması ile 256 bit uzunluğunda olarak kişilere verilir. Algoritmada girdi boyutu önemli değildir. Girdi boyutu fark etmeksizin çıktı 256 bit olarak alınır. Böylece herkesin 256 bit uzunluğunda bir algoritmadan türemiş iki key değeri bulunur.
İşlemler bu iki key ile imzalandığı takdirde dağıtık tabanda yaptığınız işlem kendi isminiz ile değil 256 bit uzunluğundaki public key olarak gözükür.
Kısacası herkes yapılan işlemi görür ancak isminizi değil algoritmanın ürettiği 256 bit uzunluğu görebilir. Yasal olmayan işlemler dahi yapılmak istendiğinde kişi tespit edilemez buda şeffaflık özelliğini tartışmaya açık tutar.
Immutability
Blockchainde yapılan her bir işlem bir bloktur. Blok, işlem verisine ve hash pointera sahiptir.
Hash pointer ise sıradan bir pointerın aksine yalnızca bir önceki verinin adresini değil işlem verisini de beraberinde tutar. İşlem verisi gerçekleştirmek istenen işlemdir; örneğin para transferi gibi. İşlem verisi de SHA-256 algoritması ile 256 bit uzunluğunda tutulur.
İşlem verisine hash pointer da eklenerek blok zinciri oluşturulur. Her bir blok hash ile bir önceki bloğa bağlanır. Bu durumda bir blok saldırıya uğrasa bile önceki bloğun bilgisini tutan hash pointerını bilmek zorundadır. Kısacası veritabanı na zarar vermek neredeyse imkansızdır.
Üç temel özellik ile blockchain hayatımızda yer almaya başlamış sonsuz güvenilir bir teknolojidir.
Günümüzde bazı ülkelerde yasal olarak kullanılsa da bazı ülkelerde hala bir açıklama yapılmamış olması da söz konusudur.
Günümüzün en büyük ve en güvenli teknolojisi olan blockchain teknolojisinin hayatımıza katkılarını yadsınamaz bir gerçekliktir. Örneğin birçok mesleğin çıkmasına öncü olmuştur.Örnek olarak ise;
Dijital sorunlara çözüm bulmak ve uygulamak için; Blockchian Engineer,
Gerekli platformları oluşturmak için; Blockchain Developer,
Yasal olarak işlemleri sürdürmek için; Blockchain Legal Advisor verilebilir.
Özet olarak ileride birçok alanda göreceğimiz blockchain hayatımıza hızla giren ve büyüyen bir teknolojidir.
